همه چیز درباره نوشتن قولنامه ماشین؛ نکات حیاتی که باید در متن قولنامه به آن توجه کرد!
خرید‌و‌فروش خودرو بدون قولنامه غیرقانونی است و در صورت بروز مشکل در معامله بین خریدار و فروشنده، امکان اقدام قانونی بدون داشتن قولنامه وجود ندارد. قولنامه سندی است که به‌عنوان قرارداد بین خریدار و فروشنده محسوب شده و شرایط معامله به طور کامل در آن شرح داده می‌شود. قولنامه به دو نوع رسمی و دستی تقسیم می‌شود و هر دو این قولنامه‌ها درصورتی‌که امضا و اثر انگشت خریدار و فروشنده در آن‌ها وجود داشته باشد جنبه قانونی دارند. تنظیم یک قولنامه دقیق و کامل که شامل همه مشخصات خودرو و اطلاعات خریدار و فروشنده باشد، باعث اطمینان پیشگیری از بروز مشکل قانونی برای طرفین معامله در آینده خواهد شد.
چهار بخش اصلی و مهم قولنامه ماشین کدام‌اند؟
قولنامه ماشین از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و برای نوشتن متن قولنامه ماشین باید به این بخش‌ها توجه کرد تا متنی کامل و دقیق و قانونی نگارش شود تا بتوان به‌عنوان سندی قانونی به آن استناد کرد. در نوشتن قولنامه خودرو، نوشتن بخش‌های مختلفی ضروری است که در ادامه آن‌ها را معرفی کرده و درباره هرکدام توضیحاتی را ارائه داده‌ایم:
بخش اول قولنامه ماشین؛ مشخصات طرفین قرارداد
در نوشتن قولنامه ماشین، ابتدا باید مشخص شود که این قولنامه بین چه افرادی نوشته می‌شود؛ بنابراین، در بخش اول قولنامه اطلاعاتی نظیر نام، نام خانوادگی، کد ملی، نام پدر، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، محل سکونت، شماره‌تلفن همراه و تلفن ثابت را درج کنید. اگر طرفین قرارداد نماینده فروش قانونی داشته و قصد خرید یا فروش وکالتی خودرو را دارند، اطلاعات نماینده‌ها به همراه اطلاعات مالک اصلی را نیز در قولنامه ذکر کنید. همچنین، ذکر مشخصات وکالت‌نامه نیز الزامی است.
همچنین؛ اگر قصد فروش خودرو به اشخاص حقوقی را دارید یا خریدار خودرو یک شخص حقوقی است، باید مشخصاتی نظیر نام شرکت، شماره ثبت، شناسه ملی، کد اقتصادی، نشانی، کد پستی، نام دارندگان امضا و مشخصات شخصی نماینده فروش را نیز در قولنامه قید کنید.
بخش دوم قولنامه ماشین؛ موضوع معامله و مشخصات خودرو
در این بخش باید مشخص شود موضوع معامله چیست. در ماده دوم، مشخصات کامل ماشین و سالم یا خراب بودن قسمتی از آن ذکر شود. مواردی که باید در بخش موضوع معامله و مشخصات خودرو ذکر شوند عبارت‌اند از:
- نوع خودرو
- مدل و تیپ خودرو
- رنگ
- شماره پلاک
- کیلومتر طی شده ماشین
- شماره موتور، شاسی و بدنه
- شناسه وسیله نقلیه (VIN)
- نوع سیستم
- شماره‌سریال کارت سوخت
- شماره بیمه‌نامه شخص ثالث
- شماره‌سریال سند کمپانی یا برگه گمرکی
- شماره معاینه فنی
- امکانات اضافی
- ایراد و عیب فنی یا قطعات نیاز به تعمیر
اگر خودرو سالم باشد، یک خط با عنوان «خودرو کاملاً سالم است» را به قولنامه خودرو اضافه کنید. اگر خودرو مشکلات فنی یا ظاهری خاصی دارد، باید همه آن‌ها را در بخش توضیحات قولنامه خرید خودرو ذکر کنید. همچنین باید به امکانات اضافی خودرو مانند سیستم صوتی، چراغ‌ها، رینگ‌های غیر فابریک و دزدگیر در متن قولنامه خودرو اشاره شود. همچنین، پرس‌وجو درباره بیمه بدنه ماشین و سایر بیمه‌های ضروری برای خودرو را از فروشنده فراموش نکنید.
بخش سوم قولنامه ماشین؛ مبلغ معامله
یکی از مهم‌ترین بخش‌های معامله ماشین، درج مبلغ تعیین شده در قولنامه فروش خودرو است. درج اطلاعات مربوط به این بخش باید با جزئیات کامل صورت بپذیرد. قیمت، میزان پیش‌پرداخت، میزان هزینه قابل‌پرداخت قبل از ثبت سند، میزان هزینه قابل‌پرداخت بعد از تعویض پلاک، نوع پرداخت، میزان بیعانه، تعداد قسط‌ها و تاریخ آن‌ها از مواردی هستند که باید در این بخش از قولنامه اتومبیل نوشته شوند.
درصورتی‌که به‌جز وجه نقد، روش دیگری را برای پرداخت هزینه انتخاب می‌کنید، حتماً شماره‌حساب، تعداد چک یا اقساط و سررسید آن‌ها را در قولنامه ذکر کنید. همچنین، رسید مبالغ پرداخت شده را تا انتهای فرآیند معامله و ثبت سند نزد خود نگه دارید. طبق قانون، مالیات نقل و انتقال خودرو با فروشنده است و ذکر آن در قولنامه، یکی از نکات مهم در نوشتن قولنامه ماشین است.
بخش چهارم قولنامه ماشین؛ شرایط معامله
در این بخش باید شروط انجام معامله ذکر شود. امکان درج شرط در قولنامه صرف‌نظر از کاربری خودرو (سواری، ماشین سنگین، تاکسی، شخصی) در قولنامه وجود دارد. در این قسمت، معمولاً به مواردی مانند شرایط فسخ قرارداد و تاریخ حضور خریدار و فروشنده در دفتر اسناد رسمی یا مرکز تعویض پلاک در این قسمت از قولنامه ماشین اشاره می‌شود. برای مثال، می‌توانید در متن قولنامه ماشین ذکر کنید که انتقال بیمه بدنه به مالک جدید جزو شرایط معامله باشد.
۴ نکته مهم برای نوشتن قولنامه ماشین
اطلاع از نکات مهم در نحوه نوشتن قولنامه ماشین دستی و دفتری، به‌منظور پیشگیری از بروز مسائل و مشکلات حقوقی برای خریدار و فروشنده ضروری است. به‌عنوان مثال، شما به‌عنوان خریدار خودرو باید بدانید که استعلام بیمه بدنه خودرو با کد ملی چطور امکان‌پذیر است؛ با این کار می‌توانید از صحت ادعای فروشنده در این مورد اطمینان حاصل کنید. در ادامه، چند نکته مهم برای نوشتن قولنامه خودرو که با رعایت آن‌ها می‌توانید از بروز مشکلات قانونی احتمالی در آینده جلوگیری کنید را ذکر کرده‌ایم.
ذکر قوانین فسخ قولنامه ماشین به‌طور شفاف ضروری است
شرایط و مبلغ فسخ را به‌طورشفاف در قولنامه ذکر کنید. توافق طرفین در مورد حق فسخ می‌تواند به یکی از صورت‌های مختلف باشد: حق فسخ برای هیچ‌یک از طرفین نباشد، حق فسخ برای هر دو طرف معامله باشد، حق فسخ فقط برای یک طرف معامله باشد. پرداخت جریمه در صورت فسخ نیز یکی دیگر از موارد مهم در طریقه نوشتن قولنامه ماشین است که در این قسمت نوشته می‌شود.
سند خودرو یکی از مدارک لازم برای خرید بیمه شخص ثالث است. باتوجه‌به اینکه صدور سند برای مالک جدید ماشین زمان‌بر است، درصورتی‌که اعتبار بیمه اتومبیلی که خریداری کرده‌اید پایان‌یافته است و قصد خرید بیمه شخص ثالث جدید برای آن دارید، ارائه قولنامه خودرو روش موقت و جایگزینی برای سند خودرو خواهد بود.
۱ تا ۱.۴ درصد از مبلغ معامله؛ هزینه نوشتن قولنامه ماشین
هزینه نوشتن قولنامه خودرو با توافق طرفین تعیین می‌شود؛ اما هزینه نوشتن قولنامه در عرف، به‌صورت درصدی از مبلغ معامله خودرو محاسبه می‌شود. درصورتی‌که متن نوشتن قولنامه ماشین توسط فردی غیر از طرفین معامله تنظیم شده باشد، باید مبلغی به‌عنوان حق‌الزحمه به او پرداخت شود. هزینه نگارش قولنامه در نمایشگاه، حدود ۱ تا ۱.۴ درصد از مبلغ معامله ماشین است.
نبود کمیسیون در قولنامه دستی؛ تفاوت قولنامه محضری و دستی
اینکه متن قولنامه ماشین به‌صورت دستی روی کاغذ نوشته شده باشد یا در دفترخانه رسمی نوشته و ثبت شده باشد تفاوتی در اعتبار آن ندارد و هردو در صورت داشتن مهرو امضا به یک اندازه معتبر هستند؛ خریدار و فروشنده نیز باید به تعهدات این قولنامه پایبند باشند. در قولنامه محضری که در بنگاه یا نمایشگاه ماشین منعقد می‌شود، خریدار و فروشنده باید مبلغی را به‌عنوان “کمیسیون نوشتن قولنامه خودرو” پرداخت کنند که این در صورت نوشتن قولنامه دستی نیازی به این کار نیست.
نکات مربوط به بیمه نامه در نوشتن قولنامه محضری
یکی از موارد مهم در معامله خودرو، وضعیت بیمه ماشین است. پرسیدن درباره انواع بیمه و اعتبار باقی‌مانده آن از فروشنده ماشین را فراموش نکنید. اگر این کار را نکنید و اعتبار بیمه خودرو پایان‌یافته باشد، پس از وقوع تصادف در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث، شما ملزم به پرداخت هزینه مالی و جانی تصادف خواهید بود. پیشنهاد می‌کنیم درصورتی‌که ماشینی که خریداری می‌کنید بیمه شخص ثالث معتبر ندارد، هزینه آن را از فروشنده دریافت کرده و سریعاً نسبت به تمدید بیمه ماشین اقدام کنید.
رعایت قوانین و نکات مهم نوشتن قولنامه؛ راهی برای انجام معامله بی‌نقص
در این مقاله طرز نوشتن قولنامه ماشین و مفاد یک قولنامه خریدوفروش‌خودرو را بررسی کردیم. متن قولنامه خودرو در چهار قسمت مختلف تدوین می‌شود که شامل مشخصات طرفین قرارداد، موضوع معامله و جزئیات خودرو، مبلغ معامله، و شرایط معامله است. توجه به قوانین و شرایط فسخ قولنامه، هزینه‌های مربوط به نوشتن قولنامه، تفاوت بین قولنامه‌های محضری و دستی، مسائل مرتبط با بیمه‌نامه، و اعتبار قولنامه خودرو از بروز مسائل حقوقی و ضرر و زیان خریدار و فروشنده در آینده جلوگیری می‌کند.
